Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của lò nướng từ A – Z

Một chiếc lò nướng điện cơ bản bao gồm các bộ phận chính sau:

1. Vỏ lò
   • Chất liệu: Thường làm từ thép không gỉ hoặc kim loại phủ sơn tĩnh điện, cách nhiệt tốt.
   • Chức năng: Bảo vệ các linh kiện bên trong, giữ nhiệt và đảm bảo an toàn cho người dùng.
2. Khoang lò
   • Là không gian bên trong để đặt thực phẩm, thường làm từ thép không gỉ hoặc phủ men chống dính.
   • Có các rãnh hoặc khay để đặt vỉ nướng hoặc khay nướng.
3. Thanh nhiệt (dây mayso)
   • Vị trí: Thường có 2 thanh nhiệt – một ở trên (đỉnh lò) và một ở dưới (đáy lò).
   • Chất liệu: Làm từ hợp kim chịu nhiệt (như nichrome).
   • Chức năng: Tạo nhiệt bằng cách chuyển đổi điện năng thành nhiệt năng.
4. Cảm biến nhiệt độ (Thermostat)
   • Là bộ phận điều chỉnh nhiệt độ trong lò.
   • Chức năng: Đo nhiệt độ trong khoang lò và ngắt/mở thanh nhiệt để duy trì nhiệt độ cài đặt.
5. Quạt đối lưu (nếu có)
   • Thường xuất hiện trong lò nướng đối lưu (convection oven).
   • Chức năng: Làm luân chuyển không khí nóng trong khoang lò để nhiệt phân bố đều hơn.
6. Bộ điều khiển
   • Bao gồm các nút hoặc bảng điều khiển (cơ hoặc điện tử) để cài đặt nhiệt độ, thời gian và chế độ nướng (nướng trên, nướng dưới, nướng cả hai).
   • Có thể có đồng hồ hẹn giờ (timer) để tự động tắt lò.
7. Cửa lò
   • Thường làm từ kính chịu nhiệt (1-2 lớp) để cách nhiệt và quan sát thực phẩm bên trong.
   • Có gioăng cao su quanh viền để giữ kín nhiệt.
8. Dây nguồn và mạch điện
   • Kết nối lò với nguồn điện, truyền tải điện năng đến các bộ phận như thanh nhiệt, quạt, bảng điều khiển.
9. Phụ kiện đi kèm
   • Vỉ nướng, khay nướng, tay cầm lấy khay, xiên quay (nếu là lò nướng đa năng).

Lò nướng hoạt động dựa trên nguyên tắc chuyển đổi điện năng thành nhiệt năng và truyền nhiệt vào thực phẩm để làm chín. Quy trình cụ thể như sau:

1. Cung cấp điện năng
   • Khi cắm điện và bật lò, dòng điện từ nguồn được truyền đến thanh nhiệt thông qua mạch điện và bộ điều khiển.
2. Tạo nhiệt từ thanh nhiệt
   • Thanh nhiệt (dây mayso) được làm nóng lên nhờ hiệu ứng Joule: Khi dòng điện chạy qua dây dẫn có điện trở cao, năng lượng điện chuyển thành nhiệt năng.
   • Nhiệt độ có thể đạt từ 50°C đến 250°C (hoặc cao hơn tùy model), được điều chỉnh bởi núm vặn nhiệt độ.
3. Điều chỉnh nhiệt độ
   • Cảm biến nhiệt (thermostat) đo nhiệt độ trong khoang lò. Khi nhiệt đạt mức cài đặt, thermostat ngắt điện đến thanh nhiệt. Khi nhiệt giảm xuống dưới mức cài đặt, thermostat bật lại thanh nhiệt.
   • Quá trình này diễn ra liên tục để giữ nhiệt độ ổn định.
4. Phân bố nhiệt
   • Trong lò nướng cơ bản: Nhiệt từ thanh trên và dưới tỏa ra bằng bức xạ nhiệt (radiation) và đối lưu tự nhiên (convection), làm nóng không khí và thực phẩm.
   • Trong lò đối lưu: Quạt đối lưu thổi không khí nóng luân chuyển đều khắp khoang lò, giúp thực phẩm chín đều hơn và nhanh hơn.
5. Làm chín thực phẩm
   • Nhiệt độ cao làm nước trong thực phẩm bay hơi, protein biến tính và đường caramen hóa, giúp thực phẩm chín và có màu vàng đẹp.
   • Tùy chế độ (nướng trên, dưới, hoặc cả hai), nhiệt tập trung ở các vị trí khác nhau để phù hợp với món ăn (ví dụ: nướng bánh pizza cần nhiệt dưới mạnh hơn).
6. Tắt lò
   • Khi hết thời gian hẹn giờ hoặc người dùng tắt thủ công, nguồn điện ngắt, thanh nhiệt nguội dần, kết thúc quá trình nướng.